Әлемнің пермь эвапорит кешендері. Каспий маңы бассейнінің кунгур шөгінділерінің ықтимал аналогтарына қысқаша шолу

Мұқаба

Дәйексөз келтіру

Толық мәтін

Аннотация

Пермь жасындағы эвапорит кешендері Каспий маңы мен Шу-Сарысу кешендерінен басқа көптеген бассейндерде сипатталған: Амазонка (Амазонас және Солимос), Паранаиба, Пермь мегабассейні (Делавэр, Мидленд), Орталық Еуропадағы және солтүстіктегі Орн, Араб түбегіндегі Хуфф (Хуфф) және т. б. Цехштейн формациясының дамуының жақсы зерттелген салалары. Мақалада осы қабаттардың арасында жақсы зерттелген қалыптасу ерекшеліктері (олардың ұқсастықтары мен айырмашылықтары) қарастырылады, сонымен қатар эвапорит қабаттардың пайда болуы басталған және аяқталған кездегі палеобассейндердің тереңдігі мәселелері талқыланады.

Палеобассейндердің тереңдігін дұрыс анықтау өте маңызды, өйткені ол мұнай-газды болжау нәтижелерінде, ең алдымен, көмірсутек жүйелерінің барлық негізгі элементтері, атап айтқанда мұнай-газ-аналық қабаттар орналасқан термобариялық жағдайларға әсер ету арқылы көрінеді. Аналогтарды зерттеу белгілі бір бассейндердегі есептеу нәтижелеріне сыни көзқараспен қарауға мүмкіндік береді. Мақалада қарастырылған кешендердің көпшілігі таяз теңіз немесе континенттік сипатқа ие екендігі атап өтіледі, бұл оларды Каспий маңындағы мегабассейннен ерекшелендіреді, мұнда тұздар терең теңіз шөгінділерімен қапталған. Дегенмен, олар оның моделін нақтылау және мұнай мен газдың кейінгі болжамы үшін маңызды ақпарат береді.

Толық мәтін

##article.viewOnOriginalSite##

Авторлар туралы

П. Е. Сынгаевский

Chevron

Email: pavel.syngaevsky@chevron.com
ORCID iD: 0009-0000-5035-1202

Cand. Sc. (Geology and Mineralogy)

АҚШ, Хьюстон қаласы, Техас

С. Ф. Хафизов

И.М. Губкин атындағы мұнай жіне газ РМУ (ҒЗУ)

Хат алмасуға жауапты Автор.
Email: khafizov@gubkin.ru
ORCID iD: 0000-0003-1426-7649

Doct. Sc. (Geology and Mineralogy), professor

Ресей, Мәскеу қаласы

Әдебиет тізімі

  1. Iskaziyev KO, Syngaevskyi PE, Khafizov SF. Ultra-deep Oil: Comparison of Oil and Gas Bearing Basins and Prospects for Exploration for Ultra-Deep Deposits (Sichuan, Tarim, Permian, Canning and Precaspian basins). Kazakhstan journal for oil & gas industry. 2020;2(4):3–20. doi: 10.54859/kjogi.202024.
  2. Blakey R. Global Paleogeographic Map Series. deeptimemaps.com, 2013.
  3. Scotese C. PALEOMAP PaleoAtlas for GPlates and the PaleoData Plotter program (PALEOMAP Project). www.scotese.com/ available on Youtube,2016.
  4. Golonka J. Paleozoic Paleoenvironment and Paleolithofacies Maps of Gondwana. Kraków: AGH University of Science and Technology Press; 2012.
  5. Golonka J, Porębski SJ, Waśkowska A. Silurian paleogeography in the framework of global plate tectonics. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology. 2023;622:111567. doi: 10.1016/j.palaeo.2023.111597.
  6. Scotese CR, Xu C. Phanerozoic Paleoclimate: An Atlas of Lithologic Indicators of Climate. Edition: Concepts in Sedimentology and Paleontology. Boucot AJ, Nichols GJ, Ricketts B, editors. Tulsa: SEPM; 2013. 478 p.
  7. Evenick JC. Glimpses into Earth's history using a revised global sedimentary basin map. Earth-Science Reviews. 2021;215:103564. doi: 10.1016/j.earscirev.2021.103564.
  8. Warren JK. Evaporites: A Compendium. Berlin: Springer; 2016. 1854 p.
  9. Vaslet D, Le Nindre Y-M, Vachard D, et al. The Permian-Triassic Khuff Formation of central Saudi Arabia. GeoArabia. 2005;10(4):77–134. doi: 10.2113/geoarabia100477.
  10. Ghasemi M, Kakemem U, Husinec A. Automated approach to reservoir zonation: A case study from the Upper Permian Dalan (Khuff) carbonate ramp, Persian Gulf. Journal of Natural Gas Science and Engineering. 2022;97:104332. doi: 10.1016/j.jngse.2021.104332.
  11. Wang T, Cao J, Xia L, et al. Revised age of the Fengcheng Formation, Junggar Basin, China: Global implications for the late Paleozoic ice age. Global and Planetary Change. 2022;208:103725. doi: 10.1016/j.gloplacha.2021.103725.
  12. Andeskie AS, Benison KC. A missing link in the mid-late Permian record of north-eastern Pangea: A sedimentological evaluation of the Permian Belfast Harbour Evaporite Formation of County Antrim, Northern Ireland. Depositional Record. 2021;7(3):451–469. doi: 10.1002/dep2.144.
  13. Andeskie A.S. Evolution of extreme continental saline environments: a sedimentological investigation of Permo-Triassic redbeds and evaporites in Northern Ireland and Kansas [dissertation]. West Virginia : West Virginia University; 2020. Available from: https://researchrepository.wvu.edu/etd/7782.
  14. Hassaan M, Faleide JE, Gabrielsen RH, Tsikalas F. Carboniferous graben structures, evaporite accumulations and tectonic inversion in the southeastern Norwegian Barents Sea. Marine and Petroleum Geology. 2020;112:104038. doi: 10.1016/j.marpetgeo.2019.104038.
  15. Gonzaga FG, Gonçalves FTT, Coutinho LFC. Petroleum geology of the Amazonas Basin, Brazil: modeling of hydrocarbon generation and migration. In: Mello MR, Katz BJ, editors. Petroleum systems of South Atlantic margins. Tulsa: AAPG Memoir 73; 2000. P. 159–178.
  16. EIA, US Energy Information Administration. Permian Basin, Part 1. Wolfcamp, Bone Spring, Delaware Shale Plays of the Delaware Basin. Geology review. Washington : U.S. Department of Energy; 2020. 40 p.
  17. Warren JK. Evaporites: Sediments, Resources and Hydrocarbons. Berlin: Springer Berlin Heidelberg; 2006. 1036 p.
  18. USGS. Mineral commodity summaries 2023. Report. Reston, Virginia: National Minerals Information Center; 2023 Jan. 210 p.
  19. EIA, US Energy Information Administration. Permian Basin, Part 2. Wolfcamp and Spraberry Shale Plays of the Midland Basin. Geology review. Washington: U.S. Department of Energy; 2022. 34 p.
  20. Kirkland DW. An explanation for the varves of the Castile evaporites (Upper Permian), Texas and New Mexico, USA. Sedimentology. 2003;50(5):899–920. doi: 10.1046/j.1365-3091.2003.00588.x.
  21. Hovorka SD, Holt RM, Powers DW. Depth indicators in Permian Basin evaporites. Geological Society London Special Publications. 2007;285(1):335–364. doi: 10.1144/SP285.19.
  22. Benison KC, Zambito JJ, Knapp JP. Contrasting siliciclastic-evaporite strata and outcrop: An example from the Permian Nippewalla Group of Kansas, U.S.A. Journal of Sedimentary Research. 2015;85(6):626–645. doi: 10.2110/jsr.2015.43.
  23. Geluk MC. Permian Geology of the Netherlands. In: Wong Th.E., Blatjes D.A.J., de Jager J., editors. Geology of the Netherlands. Amsterdam : Royal Netherlands Academy of Arts and Sciences; 2007. P. 63–83.
  24. Tucker KE, Chalcraft RG. Cyclicity in the Permian Queen Formation – U.S.M. Queen Field, Pecos County, Texas. In: Lomando A.J., Harris P.M., editors. Mixed Carbonate-Siliciclastic Sequences. Tulsa: SEPM (Society for Sedimentary Geology); 1991. P. 385–428.
  25. Balzer D. Sangerhausen-Sulfat. In: Paul J., Heggemann H., editors. Stratigraphie von Deutschland XII. Zechstein. Stuttgart : Schweizerbart Science Publishers; 2020. P. 265–266. (In Deutsche).
  26. Gibson ME. Palaeoecology and Palaeoenvironments of the Late Permian Zechstein Sea and its Hinterlands: PhD thesis. Sheffield: University of Sheffield; 2020.
  27. Stemmerik L, Blinkenberg KH, Gianotten IP, et al. Stratigraphic framework for Zechstein Carbonates on the Utsira High, Norwegian Noarth Sea. Journal of Petroleum Geology. 2023;46(3):257–274. doi: 10.1111/jpg.12838.
  28. Barnett HG, Ireland MT, Van der Land C. Characterising the internal structural complexity of the Southern North Sea Zechstein Supergroup Evaporites. Basin Research. 2023;35(5):1651–1673. doi: 10.1111/bre.12768.
  29. Ochsenius C. Die Bildung der Steinsalzlager und ihrer Mutterlaugensalze: unter specieller Berücksichtigung der Flötze von Douglashall in der egeln'schen Mulde. Halle: C.E.M.Pfeffer; 1877. 172 p. (In Deutsche).
  30. Wаlthеr J. Das·Gesetz der Wüstenbildung in Gegenwart und Forzeit. Berlin: Dietrich Reimer (Ernst Vohsen); 1900. (In Deutsche).
  31. Yanshin AL. O glubine solerodnykh basseynov i voprosakh formirovannaya solyanykh tolshch. Geologiya i geofizika. 1961;1:3–15. (In Russ).
  32. Gerasimov NP. Geologicheskoe stroenie Vostochnoĭ neftenosnoĭ oblasti. M.-L.: Izdatel'stvo AN SSSR; 1940. 140 p. (In Russ).
  33. Antipov MP, Bykadorov VA, Volozh YA, et al. Stratigraphy and Seismostratigraphy of the Permian Evaporite Formation in the Salt-Producing Province of the Caspian Region: Problems and Solutions. Stratigraphy. Geological correlation. 2023;31(2):40–58. doi: 10.31857/S0869592X23020011.

Қосымша файлдар

Қосымша файлдар
Әрекет
1. JATS XML
2. Figure 1. Position of the major evaporite complexes of Middle-Late Permian age (climatic zones according to Boucot [6]; paleocontinents in the Molweide projection according to Scotese [3])

Жүктеу (104KB)
3. Figure 2. Position of the major evaporite complexes of Middle-Late Permian age [8]

Жүктеу (63KB)
4. Figure 3. Major litho-facial complexes of the Khuff Formation, Arabian Plate and Middle East [10]

Жүктеу (146KB)
5. Figure 4. Distribution of redbeds and evaporite complexes of Permian age in the continental United States [17, 18]

Жүктеу (53KB)
6. Figure 5. Main structural-tectonic elements and paleogeographic zones of the South Perm Basin [23]

Жүктеу (132KB)
7. Figure 6. Zechstein Group stratigraphy in Germany [23] and lithologic subdivisions [24]

Жүктеу (111KB)

© Сынгаевский П.Е., Хафизов С.Ф., 2024

Creative Commons License
Бұл мақала лицензия бойынша қол жетімді Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Согласие на обработку персональных данных с помощью сервиса «Яндекс.Метрика»

1. Я (далее – «Пользователь» или «Субъект персональных данных»), осуществляя использование сайта https://journals.rcsi.science/ (далее – «Сайт»), подтверждая свою полную дееспособность даю согласие на обработку персональных данных с использованием средств автоматизации Оператору - федеральному государственному бюджетному учреждению «Российский центр научной информации» (РЦНИ), далее – «Оператор», расположенному по адресу: 119991, г. Москва, Ленинский просп., д.32А, со следующими условиями.

2. Категории обрабатываемых данных: файлы «cookies» (куки-файлы). Файлы «cookie» – это небольшой текстовый файл, который веб-сервер может хранить в браузере Пользователя. Данные файлы веб-сервер загружает на устройство Пользователя при посещении им Сайта. При каждом следующем посещении Пользователем Сайта «cookie» файлы отправляются на Сайт Оператора. Данные файлы позволяют Сайту распознавать устройство Пользователя. Содержимое такого файла может как относиться, так и не относиться к персональным данным, в зависимости от того, содержит ли такой файл персональные данные или содержит обезличенные технические данные.

3. Цель обработки персональных данных: анализ пользовательской активности с помощью сервиса «Яндекс.Метрика».

4. Категории субъектов персональных данных: все Пользователи Сайта, которые дали согласие на обработку файлов «cookie».

5. Способы обработки: сбор, запись, систематизация, накопление, хранение, уточнение (обновление, изменение), извлечение, использование, передача (доступ, предоставление), блокирование, удаление, уничтожение персональных данных.

6. Срок обработки и хранения: до получения от Субъекта персональных данных требования о прекращении обработки/отзыва согласия.

7. Способ отзыва: заявление об отзыве в письменном виде путём его направления на адрес электронной почты Оператора: info@rcsi.science или путем письменного обращения по юридическому адресу: 119991, г. Москва, Ленинский просп., д.32А

8. Субъект персональных данных вправе запретить своему оборудованию прием этих данных или ограничить прием этих данных. При отказе от получения таких данных или при ограничении приема данных некоторые функции Сайта могут работать некорректно. Субъект персональных данных обязуется сам настроить свое оборудование таким способом, чтобы оно обеспечивало адекватный его желаниям режим работы и уровень защиты данных файлов «cookie», Оператор не предоставляет технологических и правовых консультаций на темы подобного характера.

9. Порядок уничтожения персональных данных при достижении цели их обработки или при наступлении иных законных оснований определяется Оператором в соответствии с законодательством Российской Федерации.

10. Я согласен/согласна квалифицировать в качестве своей простой электронной подписи под настоящим Согласием и под Политикой обработки персональных данных выполнение мною следующего действия на сайте: https://journals.rcsi.science/ нажатие мною на интерфейсе с текстом: «Сайт использует сервис «Яндекс.Метрика» (который использует файлы «cookie») на элемент с текстом «Принять и продолжить».